Izolacja cieplna to warstwa materiału o niskiej przewodności cieplnej. Stosuje się ją w budownictwie w celu ograniczenia strat ciepła i poprawy efektywności energetycznej budynku. Jej zadaniem jest minimalizowanie przepływu ciepła między wnętrzem a otoczeniem. Przyczynia się to do zmniejszenia zużycia energii na ogrzewanie zimą i chłodzenie latem. Właściwie dobrana i zamontowana izolacja cieplna poprawia komfort cieplny użytkowników. Zmniejsza również ryzyko powstawania mostków termicznych, które mogą prowadzić do strat energii i zawilgocenia przegród.
Izolacja cieplna stosowana jest w ścianach, dachach, podłogach, stropach oraz fundamentach budynków. W zależności od lokalizacji i funkcji budynku umieszcza się ją na zewnątrz, wewnątrz lub w warstwie środkowej przegrody. Do najczęściej wykorzystywanych materiałów należą wełna mineralna (szklana i skalna), styropian (EPS), polistyren ekstrudowany (XPS), pianka poliuretanowa (PUR, PIR), aerożele oraz naturalne materiały izolacyjne, takie jak korek, wełna drzewna czy celuloza. Wybór odpowiedniego systemu izolacji zależy od wymagań termicznych, wilgotnościowych oraz warunków eksploatacyjnych budynku.
