Energia pierwotna to całkowita ilość energii zawartej w surowcach naturalnych, takich jak węgiel, ropa naftowa, gaz ziemny, promieniowanie słoneczne czy wiatr, zanim zostanie ona poddana jakimkolwiek procesom przekształcenia, transportu czy dystrybucji. Jest to energia dostępna w swojej pierwotnej, nieprzetworzonej postaci, która stanowi podstawę do produkcji energii końcowej i użytkowej.
Energia pierwotna obejmuje zarówno źródła odnawialne, jak i nieodnawialne, będąc istotnym wskaźnikiem wpływu na środowisko oraz efektywności energetycznej gospodarki. Jej analiza pozwala ocenić, ile zasobów naturalnych trzeba zużyć, by zaspokoić potrzeby energetyczne. Ma to bezpośrednie znaczenie dla strategii zrównoważonego rozwoju i polityki energetycznej.
